Yapay Zeka ve Genetik Gelişmeler Beyin Cerrahisinin Rotasını Belirliyor

Türk Nöroşirürji Derneği çatısı altında Genç Nöroşirürjiyenler Kurulu mentörlüğündeki Nöroşirürji Öğrenci Çalışma Kümesi, bu yıl ikincisini düzenlediği nöroşirürji kongresiyle ülkenin önde gelen bilim insanlarıyla öğrencileri bir ortaya getirdi. Acıbadem Üniversitesi’nde düzenlenen ve 76 farklı fakülteden, 40 vilayetten yaklaşık 400 akademisyen, tabip ve öğrencinin katıldığı kongrede “minimal invazif cerrahiler, yapay zeka takviyeli ameliyatlar ve genetik tabanlı tedaviler” tartışıldı. Öğrencilere beyin cerrahisinin rotasını değiştirecek yeni gelişmeler aktarıldı. 

Acıbadem Üniversitesi, Türk Nöroşirürji Derneği çatısı altında Genç Nöroşirürjiyenler Kurulu mentörlüğündeki Nöroşirürji Öğrenci Çalışma Grubu’nun düzenlediği II. Ulusal Nöroşirürji Öğrenci  Kongresi’ne konut sahipliği yaptı. Türkiye’nin önde gelen bilim insanlarının bir ortaya geldiği kongrenin koordinatörlüğünü Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi, Beyin ve Hudut Cerrahisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necmettin Pamir yaptı. Beyin ve hudut cerrahisi alanındaki son gelişmelerin ele alındığı “Nöroşirürjiye Bakış: Sahnenin Işıklarını Açmak” isimli kongrede bilhassa “minimal invazif cerrahiler, yapay zeka dayanaklı ameliyatlar ve genetik tabanlı tedaviler” masaya yatırıldı. Kongre Başkanı Kenan Kerem Özçınar, kongreye 76 farklı fakülteden, 40 vilayetten yaklaşık 400 akademisyen, doktor ve öğrenci katıldığını belirtirken Türk Nöroşirürji Derneği Lideri Prof. Dr. Ömer Hakan Emmez ise öğrencilere seslenerek “Yüksek teknoloji kullanımı, minimal invazif süreçler ve moleküler araştırmalar, nöroşirürjinin geleceğini şekillendirecek. Daima eğitim peşinde koşmalısınız” dedi.

Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Hudut Cerrahisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necmettin Pamir kongrede yaptığı konuşmada güzel bir beyin cerrahı olmak için öncelikle mükemmeliyetçi olmak gerektiğine dikkat çekerek, “Tıp fakültesinin ikinci sınıfında beyin cerrahı olmaya karar verdim ve işimi daima çok sevdim. Mükemmeliyetçi olup harikası hedeflemeliyiz. Hocalarınızdan daha düzgün olabilirsiniz, hatta daha âlâ olmak görevinizdir!” diyerek öğrencilere ilham verdi.

Nöroşirürjinin Geleceği: Robotik Cerrahi, Yapay Zeka ve Genetik Analizler 

Mikrocerrahi, beyin cerrahisinde ihtilal yaratan tekniklerden biri. Teknolojik gelişmelerin hem cerrah hem de hasta açısından büyük avantajlar sağladığını vurgulayan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Beyin ve Hudut Cerrahisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kaya Aksoy “Optik sistemler, robotik cerrahi ve 3 boyutlu teknolojiler, cerrahi müdahaleleri kısa müddette çözülebilir hale getirdi. Yapay zeka, patoloji ve radyolojinin yerine geçebilecek potansiyele sahip artık” diyerek teknolojik gelişmelere dikkat çekti.

Beyin tümörlerinin teşhis ve tedavisinde de kıymetli gelişmeler yaşandığını belirten Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi, Beyin ve Hudut Cerrahisi Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Koray Özduman, “Beyin tümörlerini artık mikroskop altındaki imgelerine nazaran değil, genetik özelliklerine nazaran tanımlayabiliyoruz. Tümöre teşhis koyduğumuzda ise hastanın ne kadar, nasıl yaşayacağını bile söyleyebiliyoruz. Örneğin glioblastom hastaları, bir vakitler en fazla 1 yıl yaşıyordu, lakin yeni teşhis ve tedavi teknikleri sayesinde 8 yıldır hayatta olan hastalarımız var” diyerek genetik araştırmaların önemini vurguladı.

Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayça Erşen Danyeli, mikroskop kullanımının giderek azaldığını ve moleküler tahlillerle ilerlediklerine dikkat çekti: “Nöropatologlar olarak yalnızca hücrenin imgesi değil, hücrenin içinde olup biten tüm olaylar bizim ilgi alanımızda, bunları çok ileri teknolojilerle araştırabiliyoruz. Cerrahi grupla ameliyatlara da giriyor, yalnızca teşhis koymakla kalmıyor, yaptığımız genetik tahlillerle tıpkı vakitte hastalığın nasıl seyredeceği ve hangi tedavinin işe yarayıp yaramayacağıyla ilgili de bilgi veriyoruz. Yaklaşık 140 beyin tümörü tipi var. Şahsileştirilmiş, gayeye yönelik tedavi ve teknolojiler sayesinde çok zorlandığımız, çok makus seyreden beyin tümörleri bile artık denetim altında tutulabilir hale gelmeye başladılar. Yeni kuşak dizileme, metilasyon profillemesi ve çok yakında memleketler arası bir proje iştiraki ile başlayacağımız ‘nanopore sekanslama’ en kıymetli gelişmelerden. Nanopore teknoloji dakikalar içerisinde tümörün DNA’sını tahlil ederek tümörün tiplendirmesine büyük katkı sağlıyor. Artık standart teşhis ve tedavi usulleri geçmişte kaldı”… 

Genetik Araştırmalarla Şahsileştirilmiş Tedavi Dönemi

Tedavinin daha faal hale gelmesini sağlayarak hastaların hayat mühletini uzatan en değerli gelişmelerden biri de genetik tahliller sonucu gerçekleştirilen şahsa özel tedaviler. Tümörlerin genetik sınıflandırmasının, hastaların sağkalım müddetlerini ve tedavi muvaffakiyetini belirleyen en kritik faktörlerden biri olduğunu söyleyen Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Moleküler Biyoloji Uzmanı Doç. Dr. Timuçin Avşar, genetik analizler sayesinde artık daha yanlışsız, daha hassas bir tümör sınıflandırması yapıldığına dikkat çekti. Doç. Dr. Timuçin Avşar, “Genetik alanındaki gelişmelerin beyin cerrahisi alanında katkıları çok büyük. Çığır açan teknolojiler ortasında ise DNA’yı süratlice tahlil eden yeni kuşak dizileme (NGS), kanda çok erken evrede tümör hücrelerini tespit eden likid biyopsi, tek hücre dizilemesi, DNA cerrahisi (Genome editing) üzere teknikler yer alıyor. Artık pek çok farklı genetik belirteçle sınıflandırılabilen farklı glial tümörler ve amaçlı tedavi seçeneklerimiz var. FDA onaylı, IDH mutasyonuna özel ilaçlar ise, tedavisi en güç olan glioblastoma tedavisinde umut verici” dedi.  

Sanat Beyni Olumlu Etkiliyor 

Sanatın beyin sıhhatini nasıl etkilediğiyle ilgili bir sunum yapan Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Anatomi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Selman Demirci, “Sanat gerilim ve korkuyu azaltır. Müzik ve dans, bilhassa Parkinson ve demans hastaları için uygunlaştırıcı tesirler sağlayabilir. Fotoğraf ve heykel ruhsal rahatsızlıkların teşhis ve tedavisinde yardımcı olabilir. Sanat terapisi üzere uygulamaların, gelecekte beyin hastalıklarının tedavisinde daha fazla yerini alacağı öngörülüyor” dedi. 

Acıbadem Sıhhat Grubu’dan Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Serdar Özgen ise çağımızın kıymetli bir hastalığı olan “beyin çürümesi”nden kelam etti. Teknolojinin insanları tembelleştirdiğini ve insanların IQ’sunun maalesef giderek düştüğünü belirten Prof. Dr. Serdar Özgen, “Odaklanma sorunu, anksiyete ve kronik yorgunluk en sık görülen dertlerden. Gerilim ve makus beslenme alışkanlıkları da beyimizi olumsuz etkiliyor” dedi. 

Nöro-Mühendislik Alanında Çığır Açacak Gelişmeler

Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Hudut Cerrahisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Solaroğlu, önümüzdeki periyotta çığır açacak bilim kısımlarından, bilhassa nöro-mühendislikten kelam etti. Prof. Dr. İhsan Solaroğlu, “Mühendislik alanındaki gelişimeler, bilhassa de yapay zeka ve akıllı makineler, sıhhat teknolojilerinde ihtilal yaratacak. Beyne benzeyen yeni bilgi süreç aygıtları geliştirilecek. Hibrit nöro-elektronik devreler ile ileride insan-bilgisayar etkileşimi gelişecek. Beyin cerrahları, gelişmiş görüntüleme formülleri ve işlevsel manyetik rezonans üzere teknolojileri kullanarak ameliyatları daha inançlı ve hassas bir formda gerçekleştiriyor. Gerçek vakitli nöromonitörizasyon, beyin haritalama, nöronavigasyon, ultrason üzere teknolojilerin beyin cerrahisi alanında geniş bir kullanım alanı var. Önümüzdeki 50 yıl içerisinde, inovasyon ve medikal teknoloji uygulamalarının büyük bir kısmı nörobilim ile bağlantılı olacak” formunda konuştu.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı