Lisan ve Konuşma Terapisi, Asperger Sendromu’nda değerli role sahip

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) kapsamında yer alan ve nörogelişimsel bir bozukluk olan Asperger Sendromu, bireyin toplumsal etkileşim, lisan kullanımı ve bağlantı hünerlerinde bariz tesirlere yol açıyor. İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Lisan ve Konuşma Terapisi Kısım Lideri Dr. Öğretim Üyesi Merve Savaş, lisan ve konuşma terapistlerinin (DKT), Asperger Sendromlu bireylerin bağlantı hünerlerini geliştirme sürecinde kritik bir rol üstlendiğini söyledi.

İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Lisan ve Konuşma Terapisi Kısım Lideri Dr. Öğretim Üyesi Merve Savaş, 18 Şubat Asperger Farkındalık Günü hasebiyle yaptığı açıklamada Asperger Sendromlu bireylerin lisan ve konuşma alanında yaşadığı problemler ve bunların giderilmesine ait değerlendirmede bulundu.

DKT, irtibat marifetlerini geliştirmede kıymetli role sahip

Asperger Sendromunun Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) kapsamında yer alan nörogelişimsel bir bozukluk olup, bireylerin toplumsal etkileşim, lisan kullanımı ve bağlantı hünerlerinde bariz etkilenimlere yol açtığını kaydeden Savaş, “Dil ve konuşma terapistleri (DKT), Asperger Sendromlu bireylerin irtibat hünerlerini geliştirme sürecinde kritik bir rol üstlenmektedir. Bu bağlamda, kıymetlendirme, tanılama, terapi süreçleri ve ferdi lisan gelişimi değerli çalışma alanları olarak öne çıkmaktadır” diye konuştu.

Sosyal lisan hünerlerinde farklılıklar var

Asperger Sendromlu bireylerin lisan gelişiminin, tipik gelişim gösteren akranlarına kıyasla farklılıklar gösterdiğini kaydeden Savaş, “Temel lisan maharetleri ekseriyetle korunmuş olmakla birlikte, pragmatik (sosyal) lisan hünerlerinde bariz farklılıklar mevcuttur. Bu bireyler, sözel olmayan bağlantı ögelerini (jestler, mimikler, tonlama) yorumlamakta zahmet çekebilmekte ve karşılıklı konuşmalarda bahis dışına çıkma, konuşmayı sürdürme ve uygun biçimde sonlandırma üzere marifetlerde eksiklikler gösterebilmektedir. Bu bağlamda, lisan ve konuşma terapistleri, Asperger Sendromlu bireylerin lisan hünerlerinin geliştirilmesine birincil dereceden kıymetli roller üstlenmektedir” diye konuştu.

İletişim hünerleri çeşitli yollarla değerlendiriliyor

Dr. Öğretim Üyesi Merve Savaş, lisan ve konuşma terapistlerinin, Asperger Sendromlu bireylerin irtibat hünerlerini kıymetlendirmek maksadıyla çeşitli testler ve müşahede yollarından yararlandığnı söyledi. Savaş, “Standart lisan kıymetlendirme testleri, bireyin dilbilgisel, anlamsal ve fonolojik hünerlerini ölçerken, pragmatik lisan kıymetlendirme ölçekleri toplumsal irtibat marifetlerini tahlil etmeye yöneliktir. Kıymetlendirme sürecinde, bireyin ailesi, öğretmenleri ve bireyin kendisiyle gerçekleştirilen görüşmeler değerli bir yer tutmaktadır. Bu süreç, bireyin bağlantı becerilerindeki güçlü ve zayıf tarafların belirlenmesine ve buna uygun bir terapi planı oluşturulmasına imkan sağlamaktadır” dedi.

Dil ve konuşma terapisi, ferdî gereksinimlere nazaran şekillendiriliyor

Asperger Sendromlu bireyler için uygulanan lisan ve konuşma terapisinin, kişisel muhtaçlıklar doğrultusunda şekillendirildiğini kaydeden Savaş, “Pragmatik lisan maharetlerinin geliştirilmesi emeliyle uygulamalı toplumsal marifet eğitimleri, küme terapileri ve rol oynama teknikleri kullanılmaktadır. Ayrıyeten, bireyin sözel olmayan ipuçlarını anlamasını desteklemek gayesiyle görsel dayanaklar, hikâyeleştirme teknikleri ve teknoloji tabanlı uygulamalar (örneğin, interaktif öyküler ve görüntü modelleme) terapinin kıymetli bileşenleri ortasında yer almaktadır” dedi.

Terapide maharetler kazandırılması hedefleniyor

Terapi sürecinde kimi marifetlerin kazandırılmasının da hedeflendiğini söyleyen Savaş, “Terapi sürecinde, bireyin konuşma esnasında diğerlerinin hislerini anlaması, göz teması kurması, konuşmayı uygun halde başlatması ve sürdürebilmesi üzere maharetleri kazanması hedeflenmektedir. Bunun yanı sıra Asperger Sendromlu bireylerde sıklıkla gözlemlenen katı fikir kalıplarını esnetmeye yönelik müdahaleler de terapi sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır” formunda konuştu.

Yaşam kalitesini yükseltmede tesirli oluyor

Dr. Öğretim Üyesi Merve Savaş, lisan ve konuşma terapistlerinin Asperger Sendromlu bireylerin lisan ve bağlantı marifetlerini geliştirmede kritik bir fonksiyon üstlendiğini belirterek kelamlarını şöyle tamamladı: “Erken tanılama ve uygun terapi yaklaşımlarının benimsenmesi, bireylerin toplumsal etkileşim maharetlerinin artırılmasını ve günlük hayatta daha bağımsız bir halde işlev göstermelerini mümkün kılmaktadır. Terapiler Asperger Sendromlu bireylerin ve bireylerin ebeveynlerinin ömür kalitesini artırmak açısından kritik rol oynamaktadır. Bu nedenle, multidisipliner bir yaklaşım çerçevesinde DKT’lerin katkıları büyük kıymet taşımaktadır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı