3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü’nde işaret lisanı mütercimleri kıssalarını anlattı İzmir’de sağırların “sesi” var

Özlem Özer ve Melek Uslular, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde işaret lisanı tercümanı olarak vazife yapan iki genç bayan. Sağır ve işitme engelli beşerler ile duyanlar ortasında adeta bir köprü olan mütercimler; etkinliklerde, meclis toplantılarında ve kurslarda konuşulanları elleri ve mimiklerini kullanarak simültane bir biçimde Türk İşaret Dili’ne çeviriyor. Ebeveynleri sağır olduğu için birinci karşılaştıkları lisanın işaret lisanı olduğunu belirten Hasret Özer ve Melek Uslular, “Ana lisanımız olan Türk İşaret Dili’ni kullanarak sağırların sesi olduğumuz için gururluyuz” diyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Toplumsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Engelli Çalışmaları Şube Müdürlüğü’nde vazife alan Türk İşaret Lisanı Eğitmeni ve Yeminli Tercümanları Hasret Özer ve Melek Uslular, hem vazife aşkları hem de hayat öyküleri ile dikkat çekiyor. Ağır bir çalışma temposuyla ellerini ve mimiklerini kullanarak birer “aktarıcı” pozisyonunda olan tercümanlar, 3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü öncesi iş ve toplumsal hayatlarında duyanlar ve duymayanlar ortasında nasıl köprü olduklarını anlattı. Ebeveynleri sağır olduğu için doğdukları andan itibaren birinci karşılaştıkları lisanın Türk İşaret Lisanı olduğunu söyleyen Özer ve Uslular, İzmir Büyükşehir Belediyesi aracılığıyla sağırların sesi oldukları için gurur duyduklarını belirtti.

“Dili bilmekle çevirmenlik yapmak birebir şey değil”
Annesi ve babasının sesle daha evvel hiç tanışmamış ve sesi nasıl kullanacağını bilmeyen sağır şahıslar olduğunu ve ana lisanlarının de Türk İşaret Lisanı olduğunu vurgulayan Hasret Özer, “Doğduğumuz andan itibaren birinci karşılaştığımız lisanı ana lisan olarak kabul ettiğimiz için benim de ana dilim işaret lisanı. Okul öncesi eğitimi alana kadar daima işaret lisanı ile irtibatımı sürdürdüm” dedi.

Üniversiteyi çocuk gelişimi alanında tamamlayan ve işaret lisanına olan hakimiyetini profesyonel yaşama taşıma konusundaki farkındalığının geç oluştuğunu söyleyen Özer, “Mezun olduktan sonra çocuk gelişimi alanında bir mühlet çalıştım. Daha sonra işaret lisanı ile ilgili kendimi geliştirmek istedim. Zira lisanı bilmekle çevirmenlik yapmak tıpkı şey değil. Toplumsal çevrende bu lisanı kullanmak ile hiç tanımadığın bir insanın söylediklerini hiç tanımadığın bir beşere aktarmak çok farklı bir sorumluluk. Bu hususla ilgili eğitimlerimi tamamladım ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde işaret lisanı tercümanı olarak işe başladım” diye konuştu.

“Mümkün olsa 7/24 yalnızca işaret lisanı kullanabilirim”
Duyup algılayan ve duymadan algılayanlar olarak iki farklı kültürün olduğunu belirten Özer, “Biz o iki farklı kültür ortasında köprü oluyoruz. Ben kendimi sağır kültürüne çok yakın hissediyorum. Toplumsal hayatımda sağır ve işitme engelli arkadaşlarımla büsbütün işaret lisanı ile bağlantı kuruyorum. Tercih ettiğim lisan mutlaka Türk İşaret Lisanı. Mümkün olsa 7 gün 24 saat yalnızca işaret lisanı kullanabilirim. Bunu yaparken yalnızca ellerimizi kullanmıyoruz. Jest ve mimikler, eller, aldığımız nefesin yeri bile işaret lisanında çok değerli. Yalnızca ellerimi kullansam ve yüzümde daima birebir tabir olsa iki ya da ikiden fazla farklı mana çıkabilir. Jestler, mimikler, vücut lisanı; hepsi birbirini tamamlıyor” sözlerini kullandı.

“Bizlere her daim gereksinim duyabiliyorlar”
İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde pek çok alanda işaret lisanı çevirisi yaptıklarını lisana getiren Melek Uslular da “İzmir Büyükşehir Belediye Liderimiz Dr. Cemil Tugay’ın dahil olduğu çabucak hemen her aktiflikte ve meclis toplantılarında işaret lisanı çevirmenliği yapmanın yanı sıra sağırlara yönelik kurslarda, Takviyeli İstihdam Ofisi’nde, adalete ve sıhhat eğitimlerine erişim üzere hususlarda elimizden geldiğince sağır ve işitme engelli vatandaşlara yardımcı oluyoruz. Biz bu türlü bir çalışmayı İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde sürdürdüğümüz için gurur duyuyoruz. Sivil toplum kuruluşları ile iş birliği çerçevesinde çabucak hemen her platformda yer alıyoruz. Örneğin meclisi canlı yayından izleyecekleri vakit sağ alt köşede bizi gördüklerinde bunu çok daha erişilebilir buluyorlar” diye belirtti.

Onlara “CODA” deniyor
Anne ve babasının sağır olduğunu lakin kendisinde rastgele bir işitme yetersizliğinin olmadığını belirten Uslular, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sağır ebeveyni olup çift kültürle büyüyen bizim üzere bireylere CODA (Children of Deaf Adults) deniyor. İşaret lisanı kursları günümüzde mevcut lakin sağırlar daha süratli ve anlaşılabilir seviyede irtibat sağlayabildikleri için bizim üzere CODA’larla irtibat kurmaktan farklı bir keyif alıyorlar. Sonuçta değişik bir lisan olduğu için güçlü ve yorucu bir yol diyebilirim. Ben sağır anne ve babanın çocuğuyum. 3 yaşında işaret lisanını öğrendim, 8 yaşında işaret lisanını çevirmenlik boyutuna taşıdım. Muhtaçlık duyulacak her alanda aileme ve etrafıma çevirmenlik yaptım. Mesleksel olarak da 18. yılımdayım. Erişilebilirlik açısından onlara ses olabildiğim için gururluyum.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı